19 Kasım 2012 Pazartesi

Aigai Antik Kenti-I / MANİSA / AİOLİS –Köseler Köyü

Aigai Antik Kentinin Yeri: Manisa ili Merkez ilçesi sınırları içinde, tam İzmir-Manisa il sınırında bulunan Yuntdağı Köseler Köyünün 2km kadar uzaklıktaki Gün Dağı üzerindedir. Buraya en rahat ulaşım, Yeni Şakran beldesinden yaklaşık 14km’lik bir yol ile yapılmaktadır. Aigai kenti, antik Pythikos yani Güzelhisar Çayı ve onun kolları ile çevrilmiştir.  
Aigai Amblemi
Köseler Tabelası
Köseler Tabelası
Aigai Kazı Tabelası
Gün Dağı Üstten Çekim
Aigai Antik Kenti
Aigai'den Manzara
Aigai'den Köseler Köyü
Köselere Yakın Dere 
Aigai Kenti Levhası
Aigai Kenti Yeni Levha
Aigai Adı: Nemrut(Nemrud) Kale olarak da adlandırılmaktadır. Aigai adı, Aiga sözcüğünün Hellen diline göre çoğul biçimidir. Hem “Aiga’lar” hem de “Aiga Halkı”(nın kenti) anlamında belirtebilir.
Hesedios, “Oros Aigaios” “Ege Dağı” diyerek İda Dağını belirtiyor. Platon, “Aigaios Pontos” “Ege Denizi” diyor. İyon dilinde “Aigaios” “Keçi” demek. “Aigeos” ise “Keçi Postu” demek. Ayrıca Aigai kentinin adı Herodotos’ta “Aigaiai”, Plinius’ta “Aegaeae” olarak belirtiliyor. Kentte bulunan sikkeler üzerinde ise kentin adı “Aigaieon”, “Aigeaion”, “Aigaion” olarak geçmektedir. 
Aigai, Aiol’lerin diline göre “Keçi Halkı” anlamındadır. Eski Helen dilinde “Aiks” keçi demektir. Bugün dahi bu topraklarda keçinin haricinde evcil bir hayvanın varlığını sürdürmesi zordur. Aigai sikkelerinin bir yüzünde de keçi başının kullanılmış olması tesadüf olmamalı.  
Aiga kök sözcüğü anlam olarak “Keçi” olsa da Sayın Prof.Dr Bilge Umar, bunun bir rastlantı olduğunu belirtmektedir. Pelasgos dilinden kalma sözcükleri araştıran van Windekens Aiga sözcüğünün anlamını “Meşe”, “Palamut Meşesi” olarak belirtmiştir. Bugün bu topraklarda görülen yaygın ağaç türü de meşedir.  
Aiga’nın adının büyük ihtimalle Ai(a)-ka, Aia-Yeri, yani “Toprak Ananın kutsal yeri, Toprak Ana tapkısının yeri” anlamındadır.
Aigai'den Manzara
Güzelhisar Çayı
Kente Çıkan Yol
Aigai Kalıntıları
Aigai Bina
Aigai Bina Detay
Kalp Şeklinde Sütun
En Güzel Manzara ve Dinlenme Yeri
Terasta Dinlence
Aigai Kalıntılar
Aigai Duvarları
Aigai Kalıntılar
Aigai Kentinin Kısa Tarihçesi: Aigai Kenti Mysia sınırlarına denk gelmesine rağmen Aiol’ların kurduğu 12 kentten birisidir. Temnos Antik Kenti ile birlikte içeride kalan kentlerden biridir, diğer kentlerin tamamı Ege denizi kıyısında konumlanmıştır. MÖ.1100 yıllarında kurulduğu kabul edilmektedir. Aiol’lar Batı Anadolu’da kıyı kesimlerinde yerleşimler kurmalarına rağmen Aigai’yi denize uzak ve dağlık bir kesimde kurmuşlardır. Bulunduğu coğrafya itibarıyla savaşların ve istilaların uzağında kaldığı için kuşatmalara ve yıkıma maruz kalmamıştır.
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kenti Bergama Krallığının hakimiyetinde önemi artmış olduğu düşünülmektedir. Ege Bölgesinde MS.17 yılında meydana gelen büyük depremde kent büyük ölçüde tahrip olmuştur. Tiberius tarafından bölgedeki birçok kentte yapılan yardım buraya da yapılmış ve kent onarılıp yeniden inşa edilmiştir.  
Aigai halkı özellikle hayvancılık ve tarım konularında faaliyet gösteriyorlardı. Ayrıca dokumacılık da önemli geçim kaynağıydı. Anlaşma imzaladıkları müşterilerine, komşu şehirlerden mal almamalarını şart koşarlardı.
Aigai’de Gladyatör Dövüşleri de yapılmaktaydı. Altertumer’de de anılan yazıtta bir yapının onarımı için kentte üç kez gladyatör dövüşleri düzenlenmiştir. Hatta bu dövüşleri kazanıp özgürlüklerini kazanan köleler, daha sonraları para kazanmak amacıyla da gladyatörlüğe devam ederler.      
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kazı ve Araştırma Sonuçları: Aigai kentinde ilk araştırma Bergama Kazısını yürüten Alman Arkeologlar tarafından 1885,1886 yıllarında yapılmış ve 1889 yılında “Altertümer von Aigai” adı altında yayınlanmıştır. Richard Born ve Carl Schuchhardt’ın ortak çalışması olan bu yapıt 2004 yılında arkeolog Sayın O.Kürşat Serttürk ve M.Hamdi Kan tarafından Türkçe olarak yayınlanmıştır. Bu önemli yapıtı internet ortamında elde etmeden ve okumadan Aigai Kenti gezinizin eksik olacağını söyleyebiliriz.
Yine Sayın Şükrü Tül’ün Ege Yayınları tarafından 1995 yılında basılan  “Aigai – Aiolis’te Bir Dağ Kenti” kitapçığı bu kenti dolaşırken ve tanırken size yardımcı olacağını düşündüğümüz nefis bir gezi kitapçığıdır. Şükrü Tül hocamızdan yeni kazılar ışığında ortaya çıkanlara göre daha kapsamlı bir kitap beklediğimizi belirtelim.
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Aigai Kalıntıları
Sayın Prof.Dr. Hasan Malay, “Manisa ve Denizli İllerinde Epigrafik Araştırmalar” yazısında 1981 yılında Maldan Köyünde bulunan ve Manisa Müzesine getirilen yazıtlı bir bloktan söz etmektedir. Yazıt Helenistik Döneme ait ve yörede hakimiyet kuran kişilerin “Kraliyet Hazinesi” olarak almış oldukları vergilerin oranlarını belirtmektedir. MÖ.300’lü yıllara ait olduğu düşünülen bu yazıt, o dönemde yöre halkından topraklarının ve çiftliklerinin önce ellerinden alındığı sonra da geri verildiği anlaşılmaktadır.
Menemen ilçesi üzerine yapmış olduğu çalışması ile adını çok sık olarak andığımız değerli hocamız Sayın Prof.Dr Ersin Doğer tarafından Aigai Kenti kazıları 2004 yılında başlatılmış ve günümüzde de sürdürülmektedir. Bu kazı sonuçlarını Aigai Kalıntıları maddesinde bölüm bölüm aktaracağız.
MS.41-48 Messalina-Zeus
MS.41-54 Claudius-Apollo
MÖ.200-0 Hermes-Keçi
MÖ.300 Apollo-Keçi
MÖ.400-300 Apollo-Keçi
Kaynakça: Bilge Umar- Aiolis- İnkılâp Kitabevi (2002) / Yrd.Doç.Dr. Hasan Malay -2.Araştırma Sonuçları Toplantısı -1984 / Prof.Dr. Ersin Doğer -29. Cilt1 Kazı Sonuçları Toplantısı -2007 / Prof.Dr. Ersin Doğer -31. Cilt2 Kazı Sonuçları Toplantısı -2009 / Yrd.Doç.Dr. Hasan Malay –Batı Anadolu’nun Antik Çağdaki Ekonomik Durumu / Sema Polat Öğüt –Principatus Dönemi Küçük Asya’sında Gösteriler -2006 / Şükrü Tül –Aigai: Aiolis’te Bir Dağ-Kent –Ege Yayınları -1995 /  Sedat Akkurnaz –Anadolu’daki Dor Düzenli Tapınaklar -2007 / Nimet Ezgi Türken –Kuzey Ege Bölgesi Tarihi Yerleşim Merkezlerinin Su Sistemlerinin Hidrolik ve Hidrolojik Açısından İncelenmesi -2006 / O.Kürşat Serttürk –M. Hamdi Kan –Altertümer von Aigai (Türkçe Çeviri) -1889 / www.asiaminorcoins.com / Aigai Facebook Grup Sayfası.

Taylan Köken

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder