19 Haziran 2013 Çarşamba

Phokaia Antik Kenti-III / İZMİR / AİOLİS –Foça

PHOKAİA ANTİK KENTİ KALINTILARI:     
İlk Yerleşim Alanı: Kent surlarının dışında kentin güneyindeki yamaçta yapılan kazılarda Foça’nın ilk yerleşim yeri tespit edilmiştir. Buradaki keramik parçaları İlk Tunç Çağının geç evresine yani MÖ.3.Binin ikinci yarısına tarihlenmektedir. Kazı yapılan bu alan çok küçük olmasına rağmen İlk Phokaia Yerleşmesinin tarihi açısından önemli bulgulara ulaşılmıştır.
Bu alanda Orta Tunç Çağı keramiklerine ve duvar yapısına rastlanmıştır. Yine bu alanda MÖ.1400 yılından kalma Oval Ev yapısı Mykenler tarafından yapılmış olmalıdır. Bu alanda aynı dönemden bol miktarda Myken keramikleri bulunmuştur.
Yine bu alanda bulunan Demirci Atölyesinin tarihi MÖ.1100’lerdir. Bu tarih onu Anadolu’nun ilk demir atölyesi yapmaktadır. Bu alanın Arkaik Dönemde terk edildiği düşünülmektedir.    
Kybele Kutsal Alanı Panoramik Görüntü
Kybele Kutsal Alanı Panoramik Görüntü
Kybele Kutsal Alanı Panoramik Görüntü
Kybele Kutsal Alanı Panoramik Görüntü
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Athena Tapınağı: Ksenophon ve Pausanias’ın da andığı Athena Tapınağı kentin Persliler tarafından istilasında yakılıp, yıkılmıştır. Tapınak kentin en hakim yerinde, yüksek bir düzlükte, denizden de görülebilen bir heybete sahiptir. İlk kazılar Ekrem Akurgal hocamız tarafından 1954 yılından 1957 yılına kadar genişleyen açmalarla başlamıştır. Bu kazılarda bulunan İon Başlığı ve yapılan değerlendirmelere göre MÖ.600’larda tüf taşından yapılmış, Roma Döneminde mermerden yenilemeler yapılmıştır. Bu alanda bulunan keramik parçalarının en eskileri MÖ.9. yüzyıla yani Protogeometrik Döneme aittirler.
Athena Tapınağı ve çevresi Foça’nın ikinci yerleşim alanıdır. İlk yerleşim alanı kullanılırken bu alanda da iskan başlamıştır. Bu alanda İlk, Orta ve Geç Tunç Çağı keramiklerinin bulunması, bu alanın Kybele Sunağı ve Athena Tapınağında ibadetlerini yapan Foça’lılar zamanla burada kentin ikinci yerleşim alanını kurmuşlardır.
Cumhuriyet Döneminde bu alan üzerine yapılan ilkokul özel izin ile yıkılmış ve Athena Tapınağının temelleri ortaya çıkarılmıştır. Bu yıkım kazı ekibi tarafından Türkiye Arkeolojisinde bir ilk olarak nitelenmektedir.    
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Arkaik Dönem Duvarları: Herodot Phokaia Antik Kentini saran ve 7-8 km uzunluğunda Arkaik Dönemden kalma MÖ.600 yıllarında yapılmış olan surlardan bahsetmektedir. Bu kent surlarının bazı bakiyeleri kıyıda bulunan surların altında görülmektedir. Üzerine önce Cenevizliler, sonra da Osmanlılar surlar yapmışlardır. Bu surların bulunduğu yerlerin bazı izleri ise çevrede bulunan tepelerdeki kayalık zeminlerde görülmektedir. Kentin doğusunda kalan Değirmentepe, Altın Mağarası Tepesi’nde kayalarda bulunan izler, Felix Sartiaux tarafından merdiven olarak düşünülmüştür. Oysa bu izler kenti saran sur duvar taşlarının oturduğu nişlerdir.   
Bu surun günümüze kadar gelen ve ziyaret edilen bir parçası Maltepe Tümülüs’ün altında kalarak korunmuştur. Bu sur parçası Herodot Duvarı olarak adlandırılmıştır.     
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Kybele Kutsal Alanı
Maltepe Tümülüs: Antik yerleşimin 500-700mt doğusundadır. Sayın Ömer Özyiğit’in kazılarıyla, Maltepe’nin bir Tümülüs olduğu belirlenmiş ve burada ortaya çıkan Herodot Duvarı’nın temizlenmesi, düzenlenmesi ve bakımı yapılmıştır. Bu kazılarda bulunan keramik parçaları Arkaik, Helenistik ve Roma Döneminden kalmadır. 
Herodot Duvarı Tabelası
Herodot Duvarı
Herodot Duvarı
Herodot Duvarı
Herodot Duvarı
Herodot Duvarı
Herodot Duvarı
Maltepe Tümülüsü
Keramik Parçaları
Keramik Parçaları
Mimari Parça
Genel Kaynakça: Bilge Umar- Aiolis- İnkılâp Kitabevi -2002 / Ord.Prof.Dr. Ekrem Akurgal –Foça Kazıları Kyme Sondajları /  Prof. Dr. Ömer Özyiğit –Phokaia’da Akurgal’ın Kazıları Işığında Son Dönem Çalışmaları –Anadolu Dergisi -2003 / Prof. Dr. Ömer Özyiğit –Phokaia’da Son Kazılar / Foça Kazı ekibinden arkeolog Kenan Doğan’a vermiş olduğu bilgiler için özellikle teşekkür ederim / www.izmir.info/tr/foca  

Taylan Köken

1 yorum:

  1. Merhaba üstadım. Sizleri yıllardır takip ediyorum. Sayenizde tarihin detayına kadar bilgi alma imkanım oldu... Teşekkür ederim

    YanıtlaSil